Tính đúng, tính đủ chi phí y tế

Ngày 24-12-2014, trao đổi với Báo Tuổi trẻ, ông Võ Thành Hưng vụ trưởng Vụ Hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính), cho biết viện phí  sẽ tăng. (Nguồn trích dẫn: Tuổi trẻ online)

Mục đích là để đến năm 2018, các trường, các bệnh viện sẽ thu đủ bù đắp cho chi.

Ông Hưng cho biết Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ dự thảo nghị định sửa đổi bổ sung nghị định 43 về cơ chế tài chính cho đơn vị sự nghiệp công lập.

Quan điểm đặt ra khi xây dựng các nghị định này là nhằm đổi mới toàn diện các bệnh viện công.

Tính đúng tính đủ

Việc định giá sẽ căn cứ theo những tiêu chuẩn cụ thể, chứ tuyệt đối không thể để giá tăng mà chất lượng dịch vụ vẫn giữ nguyên, hoặc không tương xứng với giá trị đồng tiền mà người dân bỏ ra.

Ông Hưng khẳng định tùy theo từng đơn vị, nếu viện phí đã đủ bù đắp chi thì sẽ không tăng giá dịch vụ nữa.

Trường hợp chưa tính đủ, Bộ Y tế sẽ tính toán cụ thể, đưa ra khung giá cho từng loại dịch vụ y tế.  Đối với viện phí, trong 70% đối tượng có bảo hiểm y tế, Nhà nước vẫn duy trì hỗ trợ mua bảo hiểm y tế cho người nghèo, gia đình chính sách, còn các đối tượng khá giả sẽ phải chi trả đúng theo giá của chất lượng dịch vụ mà họ được hưởng.

“Hiện tại, giá thực tế là 10 đồng, nhưng người bệnh mới chỉ chi khoảng 3-4 đồng thôi” - ông Hưng nhấn mạnh.

Bà Tống Thị Song Hương, vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế, cho biết từ 2014-2018, các bệnh viện sẽ tính đúng tính đủ viện phí theo lộ trình, trong đó ngay 2014-2015 là giá dịch vụ sẽ được tính thêm phụ cấp trực, phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật.

Do đó chi phí các ca phẫu thuật sẽ tăng thêm 190.000 - 1.520.000 đồng tùy loại phẫu thuật, phí dịch vụ đối với thủ thuật sẽ tăng thêm 28.500 - 300.000 đồng tùy loại, tiền giường bệnh sẽ tăng thêm 10.000 - 20.000 đồng/ngày tùy tuyến bệnh viện để chi trả cho phụ cấp trực của nhân viên y tế.

Các kết quả ban đầu

Theo một nguồn tin khác từ Bộ Y tế, ngay trong năm 2015 đã có 4 bệnh viện được cho phép thí điểm thực hiện việc tính đúng và tính đủ chi phí y tế ( 2 ở phía bắc và 2 ở phía nam) . Phù hợp với dự tính của các chuyên viên trong ngành, chi phí của các dịch vụ chủ yếu trong chẩn đoán và điều trị đã gia tăng từ 2,5 đến 3 lần.  Nghiên cứu thí điểm được tiến hành trong 6 tháng và được sự hổ trợ một phần từ nguồn vốn ODA của chính phủ Nhật (JICA) và ngân hàng thế giới (World Bank), nhằm trợ giá một phần cho các bệnh nhân trong khoảng thời gian này. Mục đích nhằm đánh giá hệ thống chi phí đầu ra, các thay đổi chất lượng dịch vụ y tế được ghi nhận và phản hồi của người dân.

Báo cáo 3 tháng đầu năm từ các cơ sở tham gia thí điểm cho thấy kết quả thuận lợi về nhiều mặt. Việc gia tăng nguồn thu và tăng khả năng tự chủ của cơ sở giúp tăng thu nhập chính thức của các nhân viên y tế trung bình 2,6 lần ( cao nhất được ghi nhận là 4,4 lần tại phía nam). Việc gia tăng thu nhập đã làm đội ngũ nhân viên y tế phấn khởi và chất lượng khám chữa bệnh thay đổi một cách ngoạn mục. Đường dây nóng của Bộ Y tế trong 3 tháng đầu năm đã nhận được 1876 cuộc điện thoại liên quan đến các cơ sở làm thí điểm. 71% cuộc gọi mang tính ủng hộ và khen ngợi sự thay đổi. 23% cuộc gọi là khiếu nại và phê bình, phần lớn liên quan đến vấn đề giá cả dịch vụ. 6% là nhằm phản ảnh một số tai biến và tiêu cực liên quan đến dịch vụ y tế.

Các thăm dò ý kiến bệnh nhân cho thấy 52% bệnh nhân đồng ý với biểu giá dịch vụ mới và hài lòng với chất lượng phục vụ tương ứng. 35% bệnh nhân cho là chi phí dịch vụ y tế mới là cao nhưng vẫn còn trong khả năng chi trả của họ. 23% bệnh nhân phản đối việc áp dụng chi phí mới và cho rằng việc này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Tuy nhiên, nhóm thứ ba vẫn đồng ý với với chính sách tính đúng tính đủ sau khi được sự trợ giúp của quỹ xã hội của bệnh viện.

Bệnh nhân Nguyễn văn A, Hải Phòng cho biết: ”Tôi thực sự ấn tượng với sự thay đổi về cách thức phục vụ của nhân viên bệnh viện. Họ bỗng trở nên vô cùng lịch sự và đáng yêu. Tôi ước gì tất cả bệnh viện phòng khám của chúng ta đều được như vậy. Có điều, chi phí nằm viện bây giờ cao quá … Cũng may mà bảo hiểm vẫn trả giúp gia đình chúng tôi một phần lớn !”

Tuy vẫn còn quá sớm để đánh giá những tác động của chính sách mới đối với toàn xã hội nhưng nhóm nghiên cứu đã phát hiện một số tác động tiêu cực qua thăm dò ý kiến của nhân viên bệnh viện và các bệnh nhân đến khám. Việc tăng lương vượt trần khá cao đã gây nên một làn sóng chảy máu chất xám từ các phòng khám tư bên ngoài đổ về các bệnh viện công. Phòng nhân sự của các bệnh viện cho biết đang đột biến nhận được số lượng lớn các đơn xin việc của các bác sĩ ở các khu vực lân cận. Tuy không có nhu cầu nhưng các lãnh đạo bệnh viện cũng rất khó xử vì phần lớn người xin việc đều là nhân viên cũ của bệnh viện và có trình độ cũng như học vị rất cao. Mặt khác, người dân bên ngoài gặp khó khăn khi tìm đến các cơ sở y tế tư nhân vì rất nhiều phòng khám tư đã đóng cửa vì các bác sĩ không còn muốn làm thêm ngoài giờ hành chính. Hệ quả dây chuyền của nó là các bệnh viện lại phải nhận thêm số lớn bệnh nhân và việc giảm tải phần nào bị ảnh hưởng.

Các nhà chuyên môn cũng dự đoán có sự lệch lạc trong mùa tuyển sinh 2015 do số lượng thí sinh vào các trường Y sẽ gia tăng đột biến. Nhận định này xuất phát từ việc thăm dò ý kiến bệnh nhân sau khi ra viện. 92 % mẫu thăm dò ý kiến bệnh nhân cho biết sẽ định hướng cho con, cháu thi vào trường Y trong năm nay. Con số cụ thể chưa biết sẽ như thế nào nhưng đây sẽ là một câu hỏi khó cho việc xây dựng cơ cấu nhân lực trong tương lai.

Hiện vẫn còn quá sớm để công bố kết quả nghiên cứu và kết luận của Bộ Y tế nhưng đứng trước những tác động nghiêm trọng của nó, một số quan chức có trách nhiệm đề nghị có thể tính đúng, tính đủ chi phí y tế nhưng nguồn thu chỉ nên dùng tăng lương một phần theo lộ trình để tránh xáo trộn xã hội.

Đọc thêm về kết quả thí điểm tính đúng, tính đủ chi phí y tế ở các bệnh viện